De directe confrontatie aangaan met een narcist leidt vaak tot nog meer ellende.
Maar wat is dan wel de juiste manier om het uit te houden met een narcist? Hoe kun je het beste omgaan met een narcistische ex-partner, familielid of collega?
In dit artikel geef ik je antwoord op de vraag: ‘hoe ga je om met een narcist?’ Want als er een narcist in je leven is, dan is het belangrijk om gerichte hulp te vinden.
Doel van deze blog: Dit blog biedt strategieën en tips om effectief om te gaan met narcisten in je leven, of het nu gaat om partners, familieleden of collega’s. Door deze inzichten hopen we je gereedschappen te bieden om je eigen welzijn te beschermen en je relaties te verbeteren.
Waarom is een relatie met een narcist zo moeilijk?
Voordat we de vraag ‘Hoe ga je om met een narcist als partner?’ kunnen beantwoorden, is het noodzakelijk om te weten waarom een relatie met een narcist precies zo moeilijk is.
Maar voor je verder leest, bekijk deze video over hoe je het beste communiceert met een narcist:
Narcisten beschouwen zichzelf als superieur dan hun partner
Een recente studie uit 2021 wijst uit dat een gezonde relatie met een narcist zo moeilijk is omdat een narcist zijn partner niet als gelijkwaardig beschouwt.
Omdat ze zich superieur voelen dan anderen – dus ook dan hun partner – zijn narcisten niet in staat om gezonde intieme relaties aan te gaan.
Bij een narcist speelt altijd het element ‘concurrentie’ een rol. Ze hunkeren naar de meeste ‘egoboosts’ en gebruiken hiervoor alle mogelijke middelen.
Controle uitvoeren en dominantie zijn de hulpmiddelen bij uitstek om hun superioriteit bevestigd te krijgen. Want hoe dominanter de narcist is, hoe minder zelfvertrouwen zijn partner heeft.
Narcisten hebben hun partner alleen nodig als leverancier van narcistische voorraad
Een narcist beschouwt een relatie als een ‘transactie’.
Je hebt honger en stapt een buurtwinkel binnen. Je betaalt en de verkoper geeft je een broodje. Dat is een transactie. De relatie tussen jou en de verkoper heeft niets emotioneels.
Dit is net hoe een narcist zich gedraagt in een relatie. Zonder enige emotionele verbintenis van zijn kant wil hij van jou verkrijgen wat hij wil: narcistische voorraad.
Elke relatie met een narcist transactioneel: het moet de narcist iets opleveren.
Is dit niet het geval, dan geeft hij het op en word je gedumpt door de narcist. Hij heeft niets aan iemand waarvan hij niets kan verkrijgen.
Narcisten maken gebruik van ‘cognitieve’ empathie
Een van de typische kenmerken van narcisme is een totaal gebrek aan empathie.
Toch beschikken narcisten wel over een bepaalde vorm van empathie. Het is alleen niet het soort empathie zoals de meeste mensen empathie definiëren.
Een narcist gebruikt een heel manipulatieve vorm van empathie: cognitieve empathie.
Denk even aan een oneerlijke verkoper die jou iets probeert aan te smeren. Hij ‘voelt met je mee’ maar hij heeft hierbij een welbepaald doel: zijn producten verkopen.
Net zoals bij de verkoper dient cognitieve empathie bij de narcist tot een bepaald doel: van jou verkrijgen wat hij wil en dat is narcistische voorraad.
Nu je weet waarom een relatie met een narcist zo moeilijk is wordt het veel makkelijker om de vraag ‘hoe ga je om met een narcist als partner’ te beantwoorden.
Zomaar de strijd aangaan met de narcist in je leven kan voor nog meer ellende zorgen. De narcist zal je proberen kapot te maken.
Daarom geef ik je graag enkele nuttige tips en tricks voor hoe het beste om te gaan met een narcist als partner.
Deze studie onthult een gebrek aan empathie bij patiënten met een narcistische persoonlijkheidsstoornis.
7 tips om beter te kunnen omgaan met een narcist (als partner)
1. Werk aan je gevoel van eigenwaarde
Je gevoel van eigenwaarde lijdt onder een relatie met een narcist.
In een relatie met een narcist heb je vaak helemaal geen stem. De narcist bepaalt hoe het er in jullie relatie aan toegaat en hoe jij – volgens hem – moet zijn. Hij oefent op jouw gedachten en gedragingen zo’n controle uit dat je je heel onzeker gaat voelen over wie je bent.
Het is heel begrijpelijk dat je je beter voelt als je merkt dat je partner tevreden is. Maar de tevredenheid van je partner definieert niet wie jij bent, noch bepaalt dit gevoel jouw waarde als persoon.
Werken aan je gevoel van eigenwaarde maakt het makkelijker om met een narcist als partner om te gaan.
Wees lief voor jezelf en erken waar je goed in bent zonder dat je dit koppelt aan je narcistische partner.
2. Kom op voor jezelf
Hoe ga je om met een narcist? Wat ik wil benadrukken is dat je niet alles wat een narcist doet of zegt zomaar hoeft te aanvaarden.
Soms is het gedrag van de narcist negeren de meest passende reactie. Toch is het net zo belangrijk om op te komen voor jezelf. Dat is zelfs noodzakelijk als je wilt dat de relatie met de narcist overleeft.
Het kan behoorlijk moeilijk zijn om dingen die je van streek maken te bespreken met de narcist. Daarom besluit je vast vaak om de dingen voor jezelf te houden.
Voor je eigen welzijn is het echter belangrijk om op te komen voor jezelf. Ontken je je gevoelens en behoeften dan verlies je jezelf onvermijdelijk in een interne strijd die je gevoel van eigenwaarde aantast.
Laat je narcistische partner op een kalme en rustige manier weten hoe zijn gedrag jou beïnvloedt. Wees specifiek en consequent over wat niet aanvaardbaar is en hoe je verwacht te worden behandeld.
3. Stel duidelijke grenzen
Narcisten willen macht en willen hun gevoel van superioriteit bevestigd zien. Om dit doel te bereiken kennen ze geen grenzen. Ze houden er ook niet van dat anderen grenzen stellen.
Heb je ooit nagedacht over de grenzen die je voor jezelf had voor je de narcist ontmoette?
Zijn deze grenzen vervaagd door de narcist? Aanvaard je bepaalde dingen die vroeger ondenkbaar waren? Dan is het de hoogste tijd om je grenzen opnieuw te definiëren en deze te bewaken.
Jouw grens is het punt van een situatie vlak voordat je je ongemakkelijk voelt. Om je grenzen opnieuw vast te stellen, moet je dus goed letten op de situaties waarbij je een knoop in je maag krijgt.
Maak je vooral geen zorgen als je er niet volledig van overtuigd bent dat je grenzen ‘juist’ zijn. Bij het vaststellen en bewaken van grenzen gaat het er niet om of je gelijk hebt of niet. Het gaat erom dat je je bewust bent van je behoeften en die deze in de vorm van grenzen aan de narcist duidelijk maakt.
4. Vat niet alles persoonlijk op
Makkelijker gezegd dan gedaan als je je leven doorbrengt met een narcist. Toch is het de moeite waard om hier wat dieper op in te gaan.
Je partner kan in het gezelschap van anderen heel charmant en innemend zijn. Maar zodra jullie alleen zijn, krijg je een heel andere persoon te zien. Hij wil altijd gelijk hebben, hij kan je dagenlang negeren, lokt graag conflicten uit, gaslight jou enz… Hierdoor voel je je persoonlijk aangevallen.
Natuurlijk is het pijnlijk en frustrerend om te zien dat je partner bij jou een heel ander masker opzet dan in het gezelschap van anderen. Maar besef vooral goed dat dit allemaal onderdeel is van het spel dat de narcist speelt.
Het gaat om zijn kwetsbaarheid, zijn gebrek aan empathie, zijn onvermogen om zijn emoties te reguleren. Hoewel het jou raakt, gaat het niet om jou.
Vergelijk het een beetje met regen op je tuinfeest. Het is niet vanwege jou dat het regent, maar het maakt je feestje wel kapot.
Met welk type narcist heb ik te maken?
Vermoed jij dat je met een narcist te maken hebt? Doe de gratis narcisme test ( 4 min.) en kom direct te weten met welk type narcist je te maken hebt.
5. Wees op je hoede voor gaslighting
Door jou te gaslighten wil de narcist jouw beeld van de werkelijkheid vervormen. Het tragische is dat hij daar ook meestal in slaagt.
Hij kan ontkennen dat hij iets heeft gezegd of je vertellen dat het maar een grapje was en dat je te gevoelig bent.
Hij kan je zelfvertrouwen ondermijnen door te beweren dat je niet weet wat er echt is gebeurd. Net zo goed kan hij je beschuldigen dat je de dingen verkeerd interpreteert of overdreven reageert.
Omgaan met een narcist als partner die gaslight is niet gemakkelijk. Het is altijd jouw woord tegen dat van hem.
Een manier om hiermee om te gaan is de gebeurtenissen op te schrijven. Zo krijg je een beter beeld van de realiteit zonder dat deze wordt verstoord door de gaslighting pogingen van je narcistische partner.
Deze studie laat zien hoe narcisten Gaslighting gebruiken als wapen voor emotionele mishandeling van hun slachtoffers.
6. Focus je niet op je narcistische (ex)-partner
Omgaan met een narcist als partner betekent voor velen helaas vaak dat ze hun eigen wensen en behoe
ften opzij schuiven.
Slachtoffers van narcistisch misbruik blijven zich richten op de narcist en zijn geobsedeerd met de narcist en hun relatie bezig. Ze brengen offers om het de narcist in hun leven zo veel mogelijk naar zijn zin te maken. Maar hoeveel offers je je narcistische partner ook brengt, zijn offertafel raak nooit gevuld. Hoe meer je je richt op het brengen van deze offers, hoe meer je jezelf verliest.
Stel je voor dat je een speelkaart in je handen houdt. Op de ene kan staat hartenkoningin, op de andere kant een ingewikkeld patroon. Hoe meer je je focust op dit ingewikkelde patroon (de complexe persoonlijkheid van de narcist) hoe groter de kans dat je de kaart niet omdraait. Hartenkoningin krijg je zelden of nooit te zien. Je zou zelfs kunnen vergeten hoe ze eruit ziet. Een kaartspel speel je echter niet met de achterkant van de speelkaarten. Het is de voorkant die belangrijk is tijdens een kaartspel.
Deze voorkant staat voor jezelf!
Draai de speelkaart om en focus je op hartenkoningin. Je zult merken dat het spel veel eerlijker en fijner gespeeld wordt.
7. Zorg voor een ondersteunend netwerk
Je hoeft niet alles in je eentje te dragen. Het is heel normaal dat je af en toe je gevoelens wilt ventileren.
Denk vooral niet dat dit betekent dat je niet loyaal bent tegenover je partner. Omgaan met een narcist als partner is moeilijk en het is heel normaal dat je soms nood hebt aan een gesprek om alles in perspectief te plaatsen.
Mensen die echt naar je luisteren, waarbij je echt jezelf durft te zijn en je accepteren om wie je bent kunnen een grote hulp zijn om omgaan met een narcistische partner draaglijk te maken.
Vrienden en familieleden kunnen je hierbij perfect helpen maar ook communities van lotgenoten kunnen hierbij een grote hulp zijn.
Hoe communiceer je met een narcist?
Verschillende onderzoeken bevestigen het: narcisten beschikken niet over het empathische vermogen zoals de meeste mensen empathie definiëren. Dit betekent meteen ook dat ze niet kunnen begrijpen hoe jij je voelt.
Wil je je gevoelens duidelijk maken houd er dan rekening mee dat je dit heel expliciet zult moeten doen.
Dit betekent niet dat je moet schreeuwen om een narcist uit te leggen hoe je je voelt. Integendeel: een emotieloze aanpak werkt het beste. Blijf vooral kalm tijdens gesprekken en formuleer je opmerking met ‘ik-uitspraken’.
Zo kun je bijvoorbeeld beter zeggen: “Ik heb het gevoel dat je geen rekening houdt met mij.” in plaats van “Je bent altijd egoïstisch.”
Omgaan met een narcist: wat moet je niet doen?
Je gevoelens en gedachten verantwoorden
Bij een narcistische partner krijg je vaak het gevoel dat je hem uitleg verschuldigd bent. Trap niet in deze val! Jij hoeft je gevoelens of gedachten helemaal niet uit te leggen.
Doe je dit wel, dan haalt een narcistische partner je zelfvertrouwen nog meer naar omlaag.
Jezelf verdedigen tegenover de narcist is over het algemeen tijdverspilling. Narcisten zijn geïnteresseerd in winnen en niet in luisteren.
Hem confronteren met zijn narcisme
Op een doeltreffende manier omgaan met een narcist als partner houdt ook in dat je hem beter niet direct confronteert met het feit dat hij een narcist is.
Doe je dit wel dan zal de narcist onvermijdelijk uitbarsten in woede en net jou beschuldigen van egoïstisch gedrag.
Hij of zij zal je ‘straffen’ omdat jij hem ontmaskerd hebt. Dit houdt je alleen maar vast in de cyclus van narcistisch misbruik.
Tot slot
De tips in dit artikel kunnen je het wat makkelijker maken om met een narcist in je leven om te gaan.
Hoe ga je om met een narcist als partner blijft echter een lastige opgave.
Helemaal in je eentje uit de draaimolen van narcistisch misbruik stappen kan heel moeilijk zijn. Hierbij kun je best wat extra hulp gebruiken.
Aan de hand van onderstaande ‘Narcisme Test’ kom je te weten hoe je precies omgaat met de narcist in je relatie en welke invloed dit heeft op je leven.
Als je deze test hebt gemaakt, dan kan ik je nog beter helpen om de cyclus van narcistisch misbruik te doorbreken. Ook kun je in contact komen met andere slachtoffers van narcisme. Zeker voor moeilijke momenten is het belangrijk om herkenning bij zowel professionals als lotgenoten te vinden.
Na het maken van deze test ontvang je direct de uitslag en krijg je een gratis hulpgids toegestuurd die helemaal in het teken staat van de gevaren van narcisme met eigen ervaringen en belangrijke inzichten. .
Heel hartelijk dank voor de duidelijke uitleg.
Het kwartje is door jullie eindelijk gevallen.
Nog meer dank voor het feit dat ik eerst niet werd gedwongen cookies te accepteren.