8 Tips Voor Omgaan & Breken Met Een Narcistische Vader

Oprechte genegenheid en waardering zijn de meest waardevolle geschenken die je van je vader kunt krijgen.

Kreeg je deze tijdens je kinderjaren niet zonder hier voorwaarden aan gekoppeld werden?

Moest je voldoen aan het plaatje van het ideale kind voor je gewaardeerd werd?

Doe je als volwassene nog steeds je best om de ‘ideale’ dochter of zoon te zijn?

De kans is groot dat je te maken hebt een narcistische vader.

Het kan ook zo zijn dat je (ex)-partner narcistische trekken heeft en jij je kind wil beschermen tegen een narcistische vader.

In dit artikel leer je wat je het beste kunt doen als je met een narcistische vader te maken hebt en waarom breken met een narcistische vader in sommige gevallen nodig is.

Bekijk wel deze video voor je verder leest: 

Hoe gedraagt een narcistische vader zich?

Het opgroeien met een narcistische vader kan een bijzonder uitdagende ervaring zijn, waarbij de dynamiek van narcisme en ouderschap samenkomen.

Dit kan diepgaande emotionele en psychologische gevolgen hebben voor het kind.

Elk gezin is een kleine sociale omgeving met eigen regels en gewoontes. Als kind beschouwen we het gezin waarin we opgroeien als vanzelfsprekend.

Misschien merkte je als kind dat er in andere gezinnen andere regels en andere gewoonten golden. Maar daar stond je niet lang bij stil.

Je vader hield er op bepaalde vlakken een bijzondere mening op na, maar je nam aan dat alle vaders zo waren.

Nu besef je misschien dat de vaders van je vrienden anders waren en vraag je je af of je werd opgevoed door een narcistische vader.

Heel vaak wordt er bij een narcistische opvoeding meteen aan een narcistische moeder gedacht. Maar narcistische vaders bestaan net zo goed.

Kenmerken van een narcistische vader

Hier zijn enkele signalen die erop kunnen wijzen dat je vader narcistische trekken heeft.

#1: Ergens was je altijd bang voor je vader

Je was bang omdat hij zomaar in woede kon uitbarsten. Je dacht altijd dat je iets verkeerd deed. Je voelde je niet op je gemak als hij ‘even met je wilde praten’.

#2: Iedereen probeerde je vader een plezier te doen

Zowel je moeder, familieleden, vrienden en zelfs buren probeerden tegemoet te komen aan de wensen van je vader. Iedereen liep op eieren om je vader het naar zijn zin te maken.

#3: Vaders wil was wet

Vader duldde geen tegenspraak; alles moet precies verlopen zoals hij het wilde. Had iemand toch het lef om hem tegen te spreken dan kon hij in woede uitbarsten.

Lees tip: Kan een narcist van iemand houden?

#4: Je vrienden vonden je vader ‘cool’

In het bijzijn van anderen kon je vader heel charmant zijn. Meer dan eens kreeg je te horen hoe ‘cool’ je vader wel was. Hij was het typische voorbeeld de aardige narcistische vader.

#5: de narcistische vader heeft grootse plannen met jou

Wees de beste op school, dan word je later dokter of ingenieur. Loop op het voetbalveld alsof je leven ervan afhangt, dan word je vast een professionele voetballer.

#6: Je best doen was niet genoeg

#7: Hij was er niet vaak

Je groeide op zonder de echte aanwezigheid van je vader. De bewondering die hij buiten het gezin kreeg was veel belangrijker dan jouw liefde voor hem.

#8: Wees toch niet zo’n watje

Wanneer je problemen wilde bespreken met je vader was hij emotioneel onbereikbaar. Negatieve emoties zoals verdriet of angst waren onbespreekbaar. Hij kon zich helemaal niet inleven in hoe jij je voelde.

#9: Benadrukken van zijn eigen succes

Op jouw leeftijd had ik veel meer vrienden dan jij. Toen ik studeerde had ik de beste cijfers van de klas. Daarom ben ik nu een succesvolle zakenman.

#10: hij wil controle uitoefenen op alle mogelijke manieren

Pa controleerde niet alleen elke stap die je zette. Hij oefende ook controle uit op jouw gedachten, wensen en verlangens en drong zijn eigen wensen op.

#11: hij wil je naar beneden halen

Met sarcastische en vernederende opmerkingen haalde pa je vaak naar beneden. “Jij opgenomen worden in het voetbal elftal? Blijf maar dromen, jongen!”

Een narcistische vader ziet de onafhankelijkheid van zijn kinderen als een bedreiging, zo blijkt uit onderzoek. ¹ The impact of parental narcissistic traits on self-esteem in adulthood

Wat een narcistische opvoeding zo verwarrend maakt is dat narcistische ouders heel liefdevol en charmant lijken naar de buitenwereld toe.

Voor een kind is het heel pijnlijk en frustrerend om te beseffen dat ‘de aardige narcistische vader’ een masker draagt.

Onderzoek heeft uitgewezen dat kinderen net door die verwarring en door hun kwetsbaarheid extreem beïnvloed worden door het gedrag van een narcistische ouder. ² Dyadic Parent-Child Interaction During Early Childhood: Contributions of Parental and Child Personality Traits

Wat zijn de gevolgen van opgroeien met een narcistische vader?

Opgroeien met voorwaardelijke liefde, zonder de aandacht, zorg en toewijding die een kind nodig heeft, is extreem moeilijk.

Voeg daarbij het manipulatief gedrag, het egoïsme en de constante behoefte aan bewondering en je begrijpt meteen waarom de gevolgen van een narcistische opvoeding zo schadelijk zijn.

#1: Negatief zelfbeeld

Kinderen van narcistische vaders hebben ook als ze al volwassen zijn het gevoel dat ze altijd alles fout doen.

#2: Intense schaamte en schuldgevoelens

Veel volwassen kinderen schamen zich nog steeds en voelen zich nog steeds schuldig omdat ze de verwachtingen van hun narcistische vader niet kunnen inlossen.

#3: Moeite met eigen identiteit

Door constant aan de verlangens en behoeften van de narcistische vader te moeten voldoen hebben kinderen hun eigen identiteit niet kunnen ontwikkelen.

#4: Vertrouwensproblemen

Heel vaak hebben kinderen van een narcistische vader bindingsangst of verlatingsangst. Ze wachten als het ware tot iemand hen in de steek laat.

#5: Ongezonde relaties opzoeken

Omdat kinderen opgegroeid zijn in een toxische relatie met hun vader is dit vaak de enige vorm van relatie die ze kennen. De kans is dan ook groot dat ze als volwassene dat soort relaties opzoeken.

#6: Angststoornissen

Kinderen die in een narcistische omgeving opgroeien ontwikkelen vaak sociale angststoornissen. Als volwassene zijn ze bang om niet te voldoen aan verwachtingen van anderen.

#7: Zelf een narcistische persoonlijkheid ontwikkelen

Als je bent opgevoed met narcistische waarden, is het vaak moeilijk om narcistisch gedrag als verkeerd te beschouwen.

Verschillende studies hebben uitgewezen dat kinderen die opgevoed werden door narcistische ouders vaker zelf narcistische trekken gaan vertonen.

Dit laatste kenmerk brengt ons bij een volgend belangrijk punt.

Als moeder en slachtoffer van een narcistische partner vraag je je vast af hoe je het beste je kind beschermt tegen een narcistische vader.

Je kind beschermen tegen een narcistische vader

Heb jij kinderen met een narcistische partner dan is het jouw taak om je kind gezonde waarden mee te geven.

• Respecteer de gevoelens van je kind
• Begeleid het bij het ontwikkelen van de nodige veerkracht
• Motiveer je kind om eigen verlangens te uiten
• Wees de veilige haven waar je kind met emoties terecht kan
• Leer je kind wat gezonde relaties zijn
• Praat met je kind over het belang van grenzen stellen en bewaken

Als je niet meer samenleeft met de narcistische vader van je kind en je je zorgen maakt over het co-ouderschap dan vraag je je misschien af: “Hoe bescherm ik mijn kind tegen zijn narcistische vader als ik niet in de buurt ben?”

Ook in dat geval is het belangrijk dat jij de veilige haven bent voor je kind. Het is belangrijk dat je kind beseft dat aan jouw liefde, genegenheid en bewondering geen voorwaarden vasthangen.

Lees tip: Hoe Narcisten Geld en Financiën Gebruiken Om Te Misbruiken

Omgangsregeling met een narcistische vader – enkele nuttige tips

Een omgangsregeling voor je kind is sterk aan te raden wanneer je het gevoel hebt dat je met een narcistische vader te maken hebt.

Stel een gedetailleerd ouderschapsplan op.

Wat neem je op in zo’n plan?

·        Communicatieregels (tussen ouders onderling en tussen elke ouder en het kind)

·        Gemeenschappelijke opvoedingsrichtlijnen, zoals bedtijden, ontspanningstijden, schermtijden, …

·        Beslissingsregels voor onderwijs, medische zorg en religie

·        Kosten die niet onder alimentatie vallen

·        Regels dat ouders niet negatief over elkaar spreken in bijzijn van het kind, het kind gebruiken om informatie aan elkaar door te geven of het gebruiken om informatie over elkaar te krijgen

·        Alle andere regels om een goede omgangsregeling te bevorderen

Tijdens een eventuele echtscheidingsprocedure heb je vast al gemerkt dat je met een narcist niet kunt onderhandelen. Ook bij het uitvoeren van een ouderschapsplan kun je je aan moeilijkheden verwachten.

Zorg voor iemand die je op juridisch vlak bijstaat als bepaalde afspraken niet worden nageleefd!

Hoe omgaan met een narcistische vader? 8 tips

Denk je rationeel over alles na dan besef je waarschijnlijk goed dat nu je volwassen bent en niet langer rekening hoeft te houden met hoe je narcistische vader over je denkt.

Je gevoel fluistert je echter wat anders toe want je voelt hem nog altijd over je schouder kijken.

Meer dan eens stel je je de vraag: “Wat moet je doen als je vader een narcist is?”

#1: Erken dat er iets mis is met het gedrag van je vader

Een eerste stap is erkennen dat je vader zich niet normaal gedraagt.

Door dit te aanvaarden krijg je inzicht in hoe je narcistische vader werkelijk is. Het kan je helpen om te begrijpen waarom je vader je zo behandelt en hem te accepteren zoals hij is.

#2: Accepteer dat je vader een narcist is

Aanvaarding is een sleutel die heel wat deuren opent.

Door de narcistische persoonlijkheidskenmerken van je vader te aanvaarden slaag je er beter in het verleden los te laten. Hoe makkelijker je het verleden loslaat hoe kleiner de invloed het uitoefent op je huidige leven.

#3: Probeer je vader niet te veranderen

Je hebt misschien al geprobeerd om je narcistische vader te veranderen.

Het is je vast niet gelukt en naar alle waarschijnlijkheid zul je hier ook nooit in slagen. Narcisten veranderen zelden (heel soms is het wel mogelijk).

#4: Stel en bewaak je grenzen

Narcisten staan erom bekend grenzen af te tasten en deze te overschrijden.

Kinderen beschikken niet over de weerbaarheid om grenzen te stellen. Als volwassene kun je dit wel.

Laat je narcistische vader duidelijk weten wat je grenzen zijn en dat je deze altijd zult blijven handhaven. Overtreedt je narcistische vader deze dan kun je als volwassene makkelijker afstand nemen en indien nodig (een tijdje) breken met je vader.

#5: Zoek steun bij andere gezinsleden

Was je de zondebok of het gouden kind binnen het gezin? Afhankelijk van de gemoedstoestand van je vader was je vast af en toe beide.

Narcisten houden ervan verdeeldheid te zaaien en misschien ben je vervreemd geraakt van andere gezinsleden.

Jullie hebben vast allemaal gevochten om te overleven in de rol die jullie vader jullie toebedeelde. Elkaar terugvinden kan een manier zijn om het misbruik van je narcistische vader de kop in te drukken.

#6: Besteed geen aandacht aan zijn manipulatietechnieken

Ook nu kun je nog te maken krijgen met de manipulatietechnieken van je narcistische vader.

Hij kan doelbewust discussies uitlokken, niet meer met je praten als je het niet met hem eens bent, je vertellen dat je de werkelijkheid helemaal verkeerd zien, …

Ga niet in op dit manipulatief gedrag. Hij speelt doelbewust een spel om je ervan te overtuigen dat hij nog steeds controle op jou kan uitoefenen.

#7: Negeer zijn narcistische woede-uitbarstingen

Als kind was je vast bang toen je vader in narcistische woede uitbarstte.

Misschien schreeuwde je vader wanneer je niet aan zijn verwachtingen voldeed of was het zijn valse bulderende lach die je angst aanjoeg.

#8: Breken met je narcistische vader

Breken met je narcistische vader kan een bevrijdende keuze zijn. Je geeft hiermee de illusie op dat je vader ooit zal veranderen.

Verwacht vooral niet dat breken met je narcistische vader een makkelijk proces zal zijn.

De kans is groot dat je narcistische vader hoovering-pogingen zal ondernemen om jou weer in zijn leven te lokken. Hij ziet jou namelijk niet als een individu maar als een verlengstuk van zichzelf.

Conclusie

Hopelijk helpen de tips in dit artikel om jezelf te bevrijden uit de klauwen van je narcistische vader zodat je je volledig kunt concentreren op het herstel van je narcistische opvoeding.

Het is heel begrijpelijk dat als je kinderen hebt met een narcistische partner, je je zorgen maakt over zijn negatieve invloed op hun persoonlijke ontwikkeling. Het is hierbij belangrijk dat jij voor je kinderen een veilige haven bent waar ze volledig zichzelf kunnen zijn.

Een leven lang narcistisch misbruik kan moeilijk zijn om alleen te verwerken en als ouder van een kind met een narcistische vader kun je deskundige hulp goed gebruiken.

Als je het vermoeden hebt dat je met een narcistische vader te maken hebt, doe dan onze gratis ‘Narcisme test’.

Aan de hand van deze test kom je te weten welke schadelijke invloed een narcistische vader op jou of je kinderen uitoefent.

Na het maken van deze test krijg je de uitslag en de gratis de narcisme hulpgids toegestuurd.

Deze hulpgids zal je helpen om narcistische vaders beter te begrijpen en geeft een inzicht in hoe je het beste met een narcistische vader omgaat – of het nu om je eigen vader of deze van je kinderen gaat.

Je kan hieronder direct met de gratis narcisme test starten:

Bronnenlijst

• 1
  The impact of parental narcissistic traits on self-esteem in adulthood
• 2
  Dyadic Parent-Child Interaction During Early Childhood: Contributions of Parental and Child Personality Traits