Heeft iemand je weleens zo intens aangestaard dat het ongemakkelijk aanvoelde?
Of heb je het gevoel gehad dat je als object of trofee door een ander werd geobserveerd?
Als dat zo is, dan heb je waarschijnlijk te maken gehad met het fenomeen van narcistisch staren.
Geen zorgen, want in dit artikel gaan we dieper in op wat narcistisch staren is en wat je kunt doen als je ermee te maken krijgt.
Doel van deze blog: In dit blog leer je hoe je narcistisch staren kunt herkennen en begrijpen, zodat je jezelf beter kunt beschermen tegen de manipulatieve en intimiderende tactieken van narcisten. Door inzicht te krijgen in dit gedrag, kun je stappen ondernemen om je eigen grenzen te bewaken en jezelf te verdedigen.
Wat is narcistisch staren?
Narcistisch staren is een gedrag dat gekenmerkt wordt door intense, aanhoudende oogcontact dat bedoeld is om de persoon die aangekeken wordt te observeren of intimideren.
Sommigen beschrijven het als het gevoel dat je aangekeken wordt alsof je een object of trofee bent in plaats van een persoon met emoties.
Het wordt vaak beschreven als een ‘koud’ of ‘leeg’ blik, en kan gepaard gaan met andere houdingen of gezichtsuitdrukkingen die een gevoel van superioriteit of recht geven.
Narcistisch staren wordt vaak gebruikt als een tactiek om dominantie of controle te tonen in een sociale interactie, en kan vaker voorkomen bij personen met narcistische persoonlijkheidstrekken. Het is non-verbale lichaamstaal van de narcist.
Er zijn verschillende redenen waarom iemand naar je zou kunnen staren:
- Je bent mooi/interessant voor hen
- Ze proberen je te lezen
- Ze willen je aandacht
- Ze hebben slechte sociale vaardigheden (zie autisme of narcisme)
Uit een studie gepubliceerd in het ‘Journal of Personality and Social Psychology’ blijkt dat narcisten vaker gebruik maken van intense oogcontact om dominantie en controle te tonen. Deze tactiek is bedoeld om hun slachtoffer te intimideren en te manipuleren.
Narcistisch staren op het slachtoffer
Narcistisch staren kan ook gedaan worden om het slachtoffer goed te observeren omdat narcisten geen emoties voelen.
Narcistische personen hebben vaak moeite met het hebben van empathie en het ervaren van emoties. Dus kunnen ze afhankelijk zijn van externe aanwijzingen en lichaamstaal om de emotionele staat van anderen te schatten.
Door intens naar hun slachtoffer te staren, kan een narcist proberen informatie te verzamelen en te begrijpen hoe het slachtoffer zich voelt of reageert op een situatie.
Dit kan helpen om het slachtoffer beter te manipuleren of te controleren, omdat ze een beter begrip hebben van de emotionele staat en kwetsbaarheden van het slachtoffer.
Het is echter belangrijk om te vermelden dat dit slechts één mogelijke verklaring is voor narcistisch staren, en het gedrag kan per persoon verschillen.
Lees ook: 13 Onthullende gaslighting voorbeelden.
4 onderscheidende narcistische blikken
We hebben allemaal wel eens gehoord dat ogen de spiegels zijn van onze ziel. Dus het is logisch dat we denken dat we een narcist kunnen iherkennen aan de hand van hoe ze naar ons kijken.
Het is belangrijk om te leren hoe je narcistisch staren kunt herkennen en hoe je ermee kunt omgaan om jezelf te beschermen.
Maar helaas is het niet zo eenvoudig. Toch zijn er bepaalde blikken die we in verband kunnen brengen met narcistisch staren.
Laten we dus eens kijken naar wat we kunnen leren van narcistisch staren:
#1: Sinistere, intense blik
Wie bekend is met narcistisch staren herkent vast wel de sinistere, intense blik.
Het is die blik waarbij iemand je intens aankijkt met een duister of bedreigend gevoel.
Dit kan gebeuren als iemand je probeert te lezen of te manipuleren, of als ze je prooi zien als een roofdier.
Het kan ook een teken zijn van agressie of haat, en kan een beangstigend gevoel geven bij degene die het ontvangt.
Bijvoorbeeld: Je bent op een verjaardag en voelt dat je narcistische partner of familielid je voortdurend zit te observeren terwijl jij in gesprek bent met anderen. Dit kan een ongemakkelijk gevoel geven, alsof je voortdurend wordt beoordeeld of geëvalueerd.
Het kan ook een gevoel geven van onzekerheid of ongemak, omdat je niet zeker weet wat de ander denkt of voelt.
#2: De verafschuwende blik
De verafschuwende blik is een blik waarbij de narcist je aankijkt met een emotieloze of kille uitdrukking.
Dit kan wijzen op een gebrek aan empathie of emoties, en kan een teken zijn van narcisme.
Het kan ook een reactie zijn op iets wat iemand heeft gezien of gehoord dat hem of haar diep raakt of kwetst. De verafschuwende blik kan ook een manier zijn om anderen af te schrikken of te intimideren.
Als je een verhaal vertelt aan je narcistische partner ze geven je de verafschuwede blik.
Dit kan jou het gevoel geven van ongemak of afstand. Het kan ook een gevoel geven dat je niet wordt begrepen of gehoord.
#3: De Elizabeth Holmes blik
Dit narcistisch staren verwijst naar de blik van Elizabeth Holmes, de oprichter van het bedrijf Theranos.
Holmes is beschuldigd van frauduleuze praktijken en wordt gezien als narcistisch vanwege haar gebrek aan emotie en haar manipulatieve gedrag.
Ze zou ook narcistisch staren gebruiken om anderen te beïnvloeden en te manipuleren.
De Elizabeth Holmes Stare is vaak koud en emotieloos, en kan anderen laten voelen alsof ze onder de loep worden gelegd.
Bijvoorbeeld: als je in een vergadering zit en je werkgever geeft je de Elizabeth Holmes blik. Dan kan dit je een gevoel geven van onder druk te staan of beoordeeld te worden. Het kan ook een gevoel geven van ongemak of onzekerheid.
#4: De kille blik
De kille blik is een blik waarbij iemand je aankijkt met een afstandelijke of ongeïnteresseerde uitdrukking.
Dit kan wijzen op een gebrek aan emoties of empathie, en kan een teken zijn van narcisme of een manier om emoties te verbergen.
Het kan ook een reactie zijn op iets wat iemand heeft gezien of gehoord dat hem of haar schokte of choqueerde.
De kille blik kan anderen laten voelen alsof ze niet welkom zijn of niet interessant genoeg zijn om aandacht te krijgen.
Met welk type narcist heb ik te maken?
Vermoed jij dat je met een narcist te maken hebt? Doe de gratis narcisme test ( 4 min.) en kom direct te weten met welk type narcist je te maken hebt.
Wat te doen bij narcistisch staren?
Narcistisch staren en het voortdurende oogcontact kan erg vermoeiend voor je zijn. Het kan er ook voor zorgen dat je je ongemakkelijk voelt.
Het kan ertoe leiden dat je niet volledig jezelf kunt zijn of kunt ontspannen, omdat je voortdurend bewust bent van de aanwezigheid en het oogcontact van de ander.
Dit soort narcistisch gedrag kan ook een negatief effect hebben op het zelfvertrouwen en het zelfbeeld van het slachtoffer.
Wat kun je zelf doen tegen narcistisch staren?
Hier zijn enkele praktische tips om te dealen met narcistisch staren als slachtoffer:
Tip #1: Erken het staren en de emoties die het bij je oproept
Als iemand naar je staart op een manier die je ongemakkelijk of bedreigend maakt, is het normaal om emoties op te roepen zoals boosheid, onzekerheid of zelfs angst.
Het is belangrijk om deze emoties te erkennen en te erkennen dat je recht hebt om je op je gemak te voelen en om respect te verwachten van anderen.
Door je eigen emoties te erkennen en te valideren, kun je de macht terugkrijgen in deze situatie en kun je een plan maken om ermee om te gaan.
Probeer je emoties niet te negeren of te bagatelliseren, want dat kan ervoor zorgen dat je je kwetsbaar en hulpeloos voelt.
Het is oké om te voelen wat je voelt en om stappen te nemen om jezelf te beschermen en te laten zien dat je je niet laat intimideren door iemand anders.
Tip #2: Gebruik lichaamstaal om jezelf te beschermen
Het gebruik van goede lichaamstaal kan een effectieve manier zijn om jezelf te tonen en te laten zien dat je zelfverzekerd bent en niet geïntimideerd.
Het rechtop staan en oogcontact maken kan kracht en zelfvertrouwen uitstralen.
Het gebruik van een open houding, zoals het niet kruisen van je armen en het behouden van een open houding, kan laten zien dat je benaderbaar bent en niet afgesloten.
Dit kan vooral nuttig zijn bij het omgaan met een narcist, omdat ze je misschien proberen te intimideren of te domineren door middel van hun lichaamstaal.
Door rechtop te staan en oogcontact te maken, laat je zien dat je niet bang bent voor hen en dat je niet gemakkelijk beïnvloed of gemaniplueerd zult worden.
Lees ook: Zo herken je een narcist aan 1 vraag.
Tip #3: bewaak je eigen grenzen
Overweeg grenzen te stellen met de persoon die je het narcistische staren geeft. Laat hen weten dat hun gedrag niet acceptabel is en dat je het niet zult toleréren.
Als de situatie gevaarlijk of bedreigend is, ga dan zo snel en veilig mogelijk uit de situatie. Dit kan betekenen dat je wegloopt, hulp zoekt bij autoriteiten, of een veilige plek zoekt om naar toe te gaan.
Lees ook: Narcist aanpakken? Zo doe je dat.
Tip #4: Overweeg fysieke barrières te gebruiken
Vind je het vervelend als een narcist je aanstaart? Gebruik dan een zonnebril of hoed. Zo kun je het voor de narcist moeilijker maken om oogcontact te houden.
Dit kan je helpen je meer in controle te voelen van de situatie.
Probeer te voorkomen dat je met de persoon in de weer gaat die je het narcistische staren geeft. In plaats daarvan kun je je beter richten op je eigen gemoedstoestand.
Tot slot
Helaas is er geen wetenschappelijke truc waarmee je narcistisch staren altijd onmiddelijk kunt herkennen.
Het is niet altijd mogelijk om in een drukke kamer vol met mensen te scannen en binnen 10 seconden een narcist eruit te pikken op basis van hoe ze naar je kijken.
Toch kan je onderbewustzijn dit wel effectief doen, zeker als je weet dat je met een narcist te maken hebt.
Als je onderbuikgevoel of een stem in je hoofd je vertelt dat er iets niet klopt aan een persoon of hoe hij of zij reageert, is het waarschijnlijk zo.
Vertrouw op je instinct en let op eventuele rode vlaggen die opkomen in je interacties met anderen.